Son yapılan araştırmalara göre giyinme, diş fırçalama, arabaya binme, sürme, park etme gibi, günlük faaliyetlerimizin %40'dan fazlasını bilinçli düşünmeden tamamen otomatik olarak gerçekleştiriyoruz.
Buna göre alışkanlıklarımız hayatlarımızda tahmin ettiğimizden çok daha fazla yer kaplıyor. Charles Duhigg'in New York Times en çok satanlar arasında yer alan kitabı "Alışkanlıkların Gücü" (The Power of Habits) bu konuları ve alışkanlıklarımızı nasıl yönetebileceğimize ait ipuçlarını anlatıyor.
Duhigg'e göre bir alışkanlığımız 3 adımlı şu sürece göre çalışıyor: İlk olarak bir işaret görüyoruz. Bu işaret beyinde ilgili alışkanlığın bulunduğu bölgeyi tetikliyor. Bu tetikleme - fiziksel, düşünsel ya da duygusal - rutini çalıştırıyor. Bu rutin de ilgili ödüle ulaşmamızı sağlıyor. Buna göre eğer yeni bir alışkanlık oluşturmak istiyorsak şu basit kuralları uygulamamız gerekiyor:
· Basit ve açık bir işaret oluşturmak.
· Motivasyon sağlayıcı bir ödül sağlamak.
Örnek olarak, her sabah koşma alışkanlığını sağlamak isterseniz, önemli bir işaret oluşturmanız (kahvaltıdan önce ayakkabılarınızı giymek ya da koşu kıyafetlerinizi yatağınızın kenarına geceden koymak gibi) ve kendinize açık bir ödül vermeniz (hedeflediğiniz kilometreye ulaşmanın hazzı, koşu sonrası elde edeceğiniz endorfinin vereceği mutluluk, içiniz akşam rahat televizyon izlemek, giyeceğiniz bikiniyi düşünmek gibi). Bu durumun bir alışkanlık haline gelmesi için beyninizin zamanla bu hazzı ve ödülü otomatik ister hale gelmesi gerekiyor.
Buna karşılık bir alışkanlığınızı değiştirmek için de - bir alışkanlığı hiç bir zaman tam olarak silemezsiniz - o alışkanlığı başka bir rutin ile değiştirmeniz gerekiyor. Bu alışkanlığın altın kuralına göre de işaret ve ödülü aynı bırakırken ilgili rutini değiştiriyoruz. Örneğin, sıkıldığımızda içki içerek rahatlıyorsak, bunun yerine gene sıkıldığımızda bir arkadaşımızla konuşarak rahatlamayı deneyebiliriz.
Son olarak, bazı alışkanlıklarımızın temel alışkanlıklar olduğunu, bunu değiştirdiğimizde diğer önemli alışkanlıklarımızın da değişeceğini bilmeliyiz. Örneğin, düzenli egzersiz yapmaya başlayan insanlar genelikle, daha sağlıklı yemek yemeye, daha verimli olmaya, daha az sigara içmeye ve günlük hayatlarında daha pozitif olmaya başlarlar.
Bence kitabın en önemli noktaları bunlardı fakat, vakit bulursanız tamamını, geniş örnekleri de inceleyerek okumanızı tavsiye ederim...
Yorumlar
Yorum Gönder